My Blog List

August 31, 2022

A BUL THUM AH

A BUL THUMAH:
Kan ram hi mi tinin kan hmangaih vek. Kan hmangaih dan te, chumi atana kan hma lak dante erawh a inang lo. Khawtlang pawh kan hmangaih vek. Chutih rualin kan kal dan hi kan chhut miah lo. Ka'n rawn ar-mit-ṭet-khuan ve mai mai teh ang.
    Mizoram hian party pali sorkarna kan hrawn tawh. Chuta sorkarna changtu apiang hruaitute chu kan hmu tling lo vek tlangpui. Hei hi kan buaina a nih rualin, engtin nge heti ang dinhmunah hian kan din tih hi kan chhut ngai em? Keima mimal chhut dan mai mai kan rawn sawi ve mai mai teh ang. Sawi zawm turin ka sawm che u a ni.
*1. Zirna School mawhphurhna:* Kan ram hruaitute kan hmuh corrupt leh kan hmuh rinawm loh em emte hi kan hmuh ang hi an nihna pawh a ni tak tak tih hi i pawm phawt teh ang u. Eng vangin nge heti ang dinhmun, rinawm lo leh hlemhle em ema dingte hi hruaitu kan neih? Kan Pathian Thu chuan, ' Thufingte 22:6
Naupang chu a kalna awm kawngah chuan zirtir ula, A upa hun pawhin a thlah lo vang,' a ti a, kan ram hi zirna ngai pawimawh tak hnam kan ni a, a theih hram chuan kan theih chin china zirna school-a kan fate kaltir vek kan ni. Kan Bible chang tarlan kan thlir chuan, kan rama zirna bul ṭanna Primary School hi a mawhphurtu kan ni. Naupang hi a puitlin hun pawha an thlah loh tur 'ze duhawm' chu lo tuh ngat ilang chuan, an puitlin hun pawhin an thlah dawn lo va, ram hruaitu hlemhle, rinawm lo, mipuite an lal theihna tura dawta bum duhtu kan nei lo tur a ni a. Mahse, Primary Zirtirtu tam zawk mah hi tute emaw duhsakna dawnga appoint mai mai, a appoint-tu chhuanga thawk hmasate chungtlak deuh tlatte pawh awm theih tak a ni a, thawk hmasate lah hna dang hmu zo lo, tum vang reng ni lova zirtirtu ni ve ta mai mai, zirna leh a kaihhnawih ngaihtuah vak lo kan lo ni bawk nen, a rah leh a sawp kan tuar mek ta a ni. In sawi zui ve atan duh tawk phawt ang. Naupangte hian Primary School an kal lai hian an puitlin huna an 'zia/nungchang' tur zawng zawng deuhthaw an neih hman tawh avangin, ram changkangte chuan kindergarten leh Primary Teachers hi an uluk em em zual bik tih erawh sawi tel leh hram ila.
*2. Chhungkaw mawh phurhna:* Zirna institution hmasa ber leh pawimawh ber chu chhungkua a ni. Kan fate bulah eng nge kan sawi ṭhin? Politics thil kan sawite hian 'phakar policy' ṭhiante nena kan duan laite hian ngaihsak awm lo deuha awm chung hian min lo ngaithla kiau. Chu chu an nunah kan tuh nghet tlat. 'Dik kher lo pawhin tih dan kawng a awm zel,' tih hi keimahni nu leh pa ti ti aṭanga an zir thiam hman a ni. Primary naupangte hian nu leh pate hi an ngaisang em em. A bik takin *pa* phei chu khawvela ropui ber, pa chak leh huai ber, pa thil tithei bera an ngaih lai, thil rêl sual thei reng reng lo tluka an ngaih lai a ni. Mi zawng zawngin, puitling leh naupang pawhin, kan mi ngaihsante thusawi chu kan ei em em vek. Party line-up leh thil dang dawt var kan apply dan, kan Pathian thu kalh em em thil kan sawi an lo ngaihthlak ṭhin khan an puitlin hun lawha an thlah miah tawh loh tur nun a chhersak a, political party hruaitu an nih hnu pawhin an thlah lo hlen ta a ni. Duh tawk leh phawt ang. In sawi zawm atan.
*3. Kohhran:* Sawi timawm hle mah se sawi hi ṭul tak a ni. 'Mizo' hrim hrim hi chu Kristian kan ni vek. Kohhran mi kan ni vek. Kohhran thu pawh kan ngai pawimawh viau vek. Chuti si eng ati nge kan vela ring lo mite aia kan petrolte hi a thianghlim loh reng? *Bawnghnute tui pawlh loh* leh *pawlh loh tak tak*-te hi eng ati nge kan neih? Biak Ina thlarau mi hian eng ati nge pawn lamah, takna leh dikna a ngaih pawimawh miah loh? 'Van lal nau ang a ṭahna Kalvari-ah...an dang chuang lo ve,' tih hla tui taka saa lampuitute hian, Thawhṭan zan party committee-ah, '....a! An dinhmun enin in sak ṭanpuina dawng awm tak phei chu an ni, mahse, kan party mi an ni si lo va...'an tih theih? Lal Isuan,' dawidim tlemte chuan chhang chu a pumin a fan chhuak,' a ti a, keini Kohhran mi ni fai vekte, inkhawm taima leh inkhawm tam, Pathian Thu pawh hre tamte hi kan nun zawng zawng, kan eizawnna, kan politics, kan lo vah, kan zirna school kan kalpui dan hi a ṭhen pawh a fan chhuak thei thlawt lo a nih chuan, 'In taksa chu inhlanah ka ngen ache u,' tiha 'taksa inhlanna' tih lai tak hi taksa va lam virpui chiam leh ṭul leh khurh chiama kan keuh hi a fuh lo chauh ni loin, a dikin a dik lo hul hual a ni ang.
    'He khawvel dan ang hian awm suh ula,' tih lai hi a pawimawh. Khawvel danah chuan a chak, a thil tithei, a ropui an dingchang ṭhin. Nehemia kha chuan ram awptu ropui a ni chungin, a hmaa miten ram zau tak tak an leia an nei te, an pual tura chhiah khawn theihna 'right' a nei chung pawhin, *Kei zawngin Pathian ṭihna avangin chuti ang chu ka ti ve lo,'* a ti hmak mai a ni. Khawvel dan anga awm ve loh chu kan duh tel lo va, taksa inhlanna, kohhran hnatlang leh lam vir kual vel chiah kan duhtawk a, ram hruainaah pawh kan thlir dan a sir he zo vek a, ram hruaitu ṭha kan tih lahin khawvel dan ang kalsan si lovin, Kohhran lawm zawng an zawng thiam em em a, kan heti zo vek ni maiin ka hria. 
   Sawi tur a tam em em a, min hnialna tur a tam em em a, a engti zawng pawha sawiho remchangin ka rawn chhawp ve hrim hrim a ni e.
  - C. Lalhmingliana

No comments:

Post a Comment